KUNSTBESCHOUWING | JAAROPDRACHT bij TOUR 2022-2023
Docent: Etiënne van Deyck | Student: Saskia Dellevoet | Opdrachtkeuze: schetsboek | Vertrekpunt persoonlijk beeldonderzoek.
Docent: Etiënne van Deyck | Student: Saskia Dellevoet | Opdrachtkeuze: schetsboek | Vertrekpunt persoonlijk beeldonderzoek.
|
KEUZE TOUR 22-23: VANUATU SPLEET TAMTAM
Door de split drum-foto van tour 2022-2023 werd ik getriggerd. Deze raakte iets diep in mij. Maskers, heilige varkens, natuur, vezels, weefsels, totempalen, rituelen over leven en dood, verhalen, uitbeelden van dat waar geen woorden voor zijn, dat soort zaken heeft meteen mijn aandacht.
De drum is meestal redelijk sober, lees ik. maar op de tour-foto lijken de hoofden toch aardig versierd. oergevoel - Afrika - riet - natuurlijke materialen & pigmenten - maskers - heilig varken - verdriet zijn voor mij de kernwoorden. |
MINDMAP SPLEET-DRUM/ VANUATU
|
BOEKEN
Vooral gebruikt om beelden in me te laten bezinken.
Vooral gebruikt om beelden in me te laten bezinken.
|
|
|
|
|
VAN SPLEET DRUM NAAR HEILIG VARKEN
Ik stuitte op onderstaande documentaire over rituelen van de Vanuatu rond heilige varkens. Ik vroeg me af waarom het varken een heilig dier is en waarom er zoveel tegelijk geslacht worden tijdens een ritueel. 'We behandelen ons varken als een familielid', zegt een man.
'Meestal gelooft men dat het varken, net als de mens, een soort geest in zich draagt. Dit verklaart waarom er steeds varkens geofferd worden bij voorouderfeesten. De levenden eten het klaargemaakte varkensvlees, terwijl de voorouderschimmen hun honger stillen door de geuren van vlees op te snuiven. Het slachten van een varken moet ook garant staan voor een gezond leven en hoge potentie in het diesseits en een probleemloze overgang naar het jenseits.'
Bron: “Richesse Oblige” Rang op Ambrym en Malakula (Vanuatu). Het nimangki-genootschap: bron van creativiteit, sociale vrede en statusverandering. (Jean P. L. De Keersmaeker) ethesis.net
Ik lees ook weer over rolverdeling man vrouw, de vrouw zorgt voor het dier, zodra het varken slagtanden heeft, is de status voor de man. Altijd maar weer die rolverdeling waarbij vrouwen zorgen en mannen met de status aan de haal gaan.
Bij andere volken is volgens hun geloof het varken een onrein dier, dat contrast fascineert me.
Van het beeld op 17:20 schrok ik. Het bracht mij naar een andere slacht, ook met rituelen waaraan ik heb meewerkt.
Op mijn zoektocht kwam ik het filmpje met watermuziek tegen. Enorm inspirerend!
Ik stuitte op onderstaande documentaire over rituelen van de Vanuatu rond heilige varkens. Ik vroeg me af waarom het varken een heilig dier is en waarom er zoveel tegelijk geslacht worden tijdens een ritueel. 'We behandelen ons varken als een familielid', zegt een man.
'Meestal gelooft men dat het varken, net als de mens, een soort geest in zich draagt. Dit verklaart waarom er steeds varkens geofferd worden bij voorouderfeesten. De levenden eten het klaargemaakte varkensvlees, terwijl de voorouderschimmen hun honger stillen door de geuren van vlees op te snuiven. Het slachten van een varken moet ook garant staan voor een gezond leven en hoge potentie in het diesseits en een probleemloze overgang naar het jenseits.'
Bron: “Richesse Oblige” Rang op Ambrym en Malakula (Vanuatu). Het nimangki-genootschap: bron van creativiteit, sociale vrede en statusverandering. (Jean P. L. De Keersmaeker) ethesis.net
Ik lees ook weer over rolverdeling man vrouw, de vrouw zorgt voor het dier, zodra het varken slagtanden heeft, is de status voor de man. Altijd maar weer die rolverdeling waarbij vrouwen zorgen en mannen met de status aan de haal gaan.
Bij andere volken is volgens hun geloof het varken een onrein dier, dat contrast fascineert me.
Van het beeld op 17:20 schrok ik. Het bracht mij naar een andere slacht, ook met rituelen waaraan ik heb meewerkt.
Op mijn zoektocht kwam ik het filmpje met watermuziek tegen. Enorm inspirerend!
|
|
|
VARKENS IN PORTUGEES DORP
Portugal 2013 fotografeerde ik een varkensslacht. Van aankomst bij de varkensstal tot het feestelijke eten met het hele dorp. Ruw en met respect, een man die chirurgisch het hele varken ontleedde - alles van het dier wordt gebruikt.
Eén van de rituelen: de takjes waarmee je de darmen schoon pulkt, om er worst van te kunnen maken, moet je na afloop breken opdat het vlees goed blijft.
Portugal 2013 fotografeerde ik een varkensslacht. Van aankomst bij de varkensstal tot het feestelijke eten met het hele dorp. Ruw en met respect, een man die chirurgisch het hele varken ontleedde - alles van het dier wordt gebruikt.
Eén van de rituelen: de takjes waarmee je de darmen schoon pulkt, om er worst van te kunnen maken, moet je na afloop breken opdat het vlees goed blijft.
|
|
|
|
MONUMENT VAN SCHAAMTE
De foto's van 2013 heb ik de laatste tijd vaak bekeken. De documentaire ook. Van beide word ik onpasselijk. Ik denk aan de 1000-en varkens in de Nederlandse stallen,. Varkens die vrijwel nooit buiten komen, de frisse lucht op hun huid voelen, hun snuiter in de lucht kunnen steken of een modderbad kunnen nemen. Levende wezens als massaproduct. Ik schaam mij hoe we als mensen met deze (en vele andere) dieren omgaan. De Vanuatu gebruikten elementen uit de natuur. Ik heb voor de varkens een monumentje gemaakt van o.a. dode bladeren.
Lieve varkens, het spijt me dat jullie dit leven moeten lijden.
De foto's van 2013 heb ik de laatste tijd vaak bekeken. De documentaire ook. Van beide word ik onpasselijk. Ik denk aan de 1000-en varkens in de Nederlandse stallen,. Varkens die vrijwel nooit buiten komen, de frisse lucht op hun huid voelen, hun snuiter in de lucht kunnen steken of een modderbad kunnen nemen. Levende wezens als massaproduct. Ik schaam mij hoe we als mensen met deze (en vele andere) dieren omgaan. De Vanuatu gebruikten elementen uit de natuur. Ik heb voor de varkens een monumentje gemaakt van o.a. dode bladeren.
Lieve varkens, het spijt me dat jullie dit leven moeten lijden.
|
|
|
|
MASKERS
Binnen de cultuur van de VANUATU spelen maskers een grote rol.
Een masker 'is een kunstvoorwerp dat dient om het gezicht te bedekken en zo de identiteit te verhullen, of om iets anders weer te geven. Het doel daarvan kan zijn om overledenen, goden, legendarische figuren, emoties en (mythische) gebeurtenissen uit te beelden.'
Bron: Wikipedia
KENMERKEN OCEANISCHE MASKERS IN MELANESIE
(Nieuw-Guinea, Nieuw-Ierland, Vanuatu, Nieuw-Caledonië)
Het masker en het kostuum belichamen een clangeest die verband houdt met een dier of een plant en waarvan de pure aanwezigheid een betekenis heeft. De boodschap die wordt doorgegeven kan niet verbaal tot uiting worden gebracht. Bron: Museedumasque.be
Binnen de cultuur van de VANUATU spelen maskers een grote rol.
Een masker 'is een kunstvoorwerp dat dient om het gezicht te bedekken en zo de identiteit te verhullen, of om iets anders weer te geven. Het doel daarvan kan zijn om overledenen, goden, legendarische figuren, emoties en (mythische) gebeurtenissen uit te beelden.'
Bron: Wikipedia
KENMERKEN OCEANISCHE MASKERS IN MELANESIE
(Nieuw-Guinea, Nieuw-Ierland, Vanuatu, Nieuw-Caledonië)
- materialen: plantaardige materialen zoals hout en plantaardige vezels;
- beschilderd met minerale of plantaardige kleuren;
- Melanesische maskerpraktijken hebben geen verhalend karakter;
- Geen handeling met een bepaalde verloop en er worden in het algemeen geen woorden gebruikt.
Het masker en het kostuum belichamen een clangeest die verband houdt met een dier of een plant en waarvan de pure aanwezigheid een betekenis heeft. De boodschap die wordt doorgegeven kan niet verbaal tot uiting worden gebracht. Bron: Museedumasque.be
MASKERS MET LUCIFERS
Wanneer lijkt het een gezicht, wanneer lijkt het een masker? Of zie ik dat alleen zelf? Wat als ik ze zou aansteken?
Wanneer lijkt het een gezicht, wanneer lijkt het een masker? Of zie ik dat alleen zelf? Wat als ik ze zou aansteken?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
LINO
Al waren de slit drums niet altijd voorzien van versieringen, veel rituele kleding en attributen zijn dat wel. Ik ben intuïtief gaan gutsen.
Al waren de slit drums niet altijd voorzien van versieringen, veel rituele kleding en attributen zijn dat wel. Ik ben intuïtief gaan gutsen.
|
|
|
|
|
Een vrije vorm voor de cross-over Kant. Ik heb geen ontwerp gemaakt, liet me gewoon leiden door wat kwam.
Af blijkt het een soort totempaal wat voor mij weer aansluit bij de spleet-tamtam. Hoewel een werk geen uitgangspunt is voor de kunstbeschouwings-opdracht, is mijn thema-keuze elk jaar van invloed op wat ik voor de cross-overs maak.
Dit jaar is er een eerste cross-over expositie in de blackbox (Blindestraat). Hiervoor ben ik verder gegaan met het schaamte monument. Schaamte slaat voor mij niet op de Vanuatu, dat slaat op hoe wij met varkens omgaan in de Westerse maatschappij. En je kunt dit breder trekken dan alleen varkens. |
